آشنایی با پر کردن دندان و انواع آن

پوسیدگی دندان از شایع ترین آسیب هایی است که بسیاری از ما با آن آشنا هستیم. پر کردن دندان پوسیده روشی پر استفاده برای رفع این مشکل بوده و پس از پاکسازی و اغلب برداشتن پالپ عفونی انجام می گیرد. پر کردن دندان روشی درمانی و در عین حال زیبایی محسوب می شود که مزایا و فواید بسیاری با خود به همرا دارد.

پر سازی دندان با مواد مختلفی صورت گرفته و حل کننده مشکلاتی نظیر پوسیدگی ، ترک خوردگی ، شکستگی ، ساییدگی و .. می باشد. در این نوشته قصد داریم به پر کردن دندان پوسیده و انواع مواد مورد استفاده در آن به همراه مزیای و معایب هر کدام بپردازیم.

پر کردن دندان چیست

پر کردن دندان چیست

پر کردن دندان شامل روشی برای حفظ و نگهداری دندان و جلوگیری از تخریب آن می باشد. در این روش دندان پوسیده پس از حفاری با دریل ، احیاناً عصب کشی و پاکسازی با استفاده از مواد مخصوص مهر و موم و پر می شود. مواد مختلفی می تواند برای پر سازی دندان بکار رود که هر کدام مزایا و معایب خود را دارد.

پر سازی دندان می تواند به اشکال مختلف انجام شود. در حالت اول و رایج تر پر سازی پس از عصب کشی و برداشتن پالپ پوسیده دندان و در حالت دیگر پر کردن دندان بدون عصب کشی و به منظور ترمیم پوسیدگی های سطحی تر دندان انجام می گیرد.

پر کردن دندان روش بسیار تخصصی است که توسط متخصص و در مطب دندان پزشکی انجام می گیرد.

مراحل پاکسازی و پر کردن دندان

مراحل پر کردن دندان

قبل از اینکه به انواع مواد پر کننده دندان بپردازیم بهتر است به مراحل پر کردن دندان اشاره ای داشته باشیم. در ادامه به مراحل پر کردن دندان ار ابتدا تا انتها به صورت دقیق خواهیم پرداخت.

• تزریق مواد بی حس کننده به لثه دندان برای جلوگیری از بروز درد
• باز کردن مینا و سوراخ کردن عاج دندان با استفاده از دریل یا لیزر
• مکش و برداشت عفونت دندان به منظور پاکسازی پوسیدگی
• بررسی داخل دندان با پروب و کسب اطمینان از تمیزی داخل دندان
• پاکسازی دوباره و چند باره پوسیدگی های داخل دندان در صورت نیاز
• مهر و موم لایه ریشه دندان با ماده مخصوص در صورت آسیب دیدگی
• قرار دادن لایه ای مواد پر کننده مناسب و مخصوص در حفره دندان
• مهر و موم سازی لایه لایه های پر شده دندان با استفاده از تابش نور
• پالیش نهایی و فیت سازی دندان با فک مقابل با هدف بایت مناسب

انواع پر کننده های دندان

انواع مواد مورد استفاده در پر کردن دندان

پس از عصب کشی و پاکسازی داخلی دندان نوبت به انتخاب مواد پر کننده دندان می رسد. مواد پر کننده حفره دندان شامل موارد مختلفی می شود که هر کدام مزایا و معایبی دارد. انتخاب مواد مختلف برای پر کردن دندان پس از مشاوره پزشک به عهده متقاضی می باشد. در ادامه به انواع مواد پر کننده دندان اشاره خواهیم کرد.

• مواد همرنگ دندان نظیر سرامیک ، کامپوزیت، گلاس اینومر
• پروتز های اینله و اُنله برای پر سازی و ترمیم دندان ها
• مواد پر کننده فلزی نظیر طلا ، نقره ، آمالگام
• مواد پر کننده موقت نظیر زونالین

در دامه به معرفی انواع  مواد پر کننده دندان و مزایا و معایب هر کدام از آنها به صورت دقیق و تخصصی خواهیم پرداخت.

پر کردن دندان با آمالگام

پر کردن دندان با استفاده از آمالگام با توجه به ویژگی های منحصر بفرد این روش که یکی از آن ها مقرون به صرفه بودن آن است ، بسیار پر استفاده و رایج می باشد. در ادامه به مزایا و معایب پر سازی دندان با استفاده از آمالگام خواهیم پرداخت.

پر سازی با استفاده از آمالگام

مزایا پر کردن دندان با آمالگام

در ادامه به مزایا پر کردن حفره دندان تخلیه شده و یا نیمه پوسیده با استفاده از آمالگام خواهیم پرداخت.

• دوام تقریباً بالای پر کننده آمالگام بیشتر از کامپوزیت تا 10 سال
• استحکام بالا و استقامت نسبی در مقابل تحمیل فشار فکی
• مقرون به صرفه ودن و هزینه پایین پر کردن دندان با آمالگام

معایب پرکردن دندان با آمالگام

معایب روش پر سازی دندان با آمالگام شامل موارد زیر می باشد.

• ایجاد اختلاف رنگی بین رنگ آمالگام نقره ای رنگ با سایر دندان ها
• تمایل تغییر رنگ آمالگام به سمت تیرگی بیشتر با از گذشت زمان
• نیازمند تراش بیشتر حفره دندان برای جاسازی آمالگام درون آن
• وجود جیوه در ساختار آمالگام و امکان ایجاد واکنش های آلرژیک

پر کردن دندان با طلا

طلا از دسته مواد فلزی جهت پر سازی دندان ها بوده که بدیهی است استفاده از آن بسیار پر هزینه باشد. استفاده از پر کننده طلا برای دندان مزایا و معایب مختلفی داشته که در ادامه به ترتیب به این مزایا و معایب خواهیم پراخت.

پر کننده دندان از جنس طلا

مزایا پر کردن دندان با طلا

مزایا استفاه از طلا برای پر سازی و ترمیم دندان در ذیل آمده است.

• دوام و ماندگاری بسیار بالا تا 15  تا 20  سال و حتی بیشتر
• عدم ایجاد فرسایش و خوردگی در سطح پر کننده طلا
• مقاومت و استحکام بسیار بالای پر کننده طلا
• عدم نگرانی از تحمیل فشار ناشی از دندان قروچه به پر کننده طلا
• زیبایی نسبی و طرفداری افراد مسن از این پر کننده دندان

معایب پرکردن دندان با طلا

معایب استفاده از طلا برای پر کردن دندان شامل موارد زیر می باشد.

• پر هزینه بودن و گرانی بسیار بالای استفاده از  طلا
• چند مرحله ای بودن روش پر سازی دندان با استفاده از طلا
• نیازمند پر شدن دندان های پوسیده مجاور با طلا در صورت نیاز
• محبوبیت پایین رنگ طلایی برای دندان ها مخصوصاً برای نسل جوان

تفاوت میان پر کننده آمالگام و کامپوزیت

پرکردن دندان با کامپوزیت

کامپوزیت از پر استفاده ترین مواد برای پر کردن دندان است که دارای ویژگی های مثبت فراوانی از جمله زیبایی و همرنگی بودن با سایر دندان ها می باشد. در ادامه به مزایا و معایب این روش اشاره خواهیم کرد.

مزایا پر کردن دندان با کامپوزیت

در ادامه به مزایا کامپوزیت به عنوان پر کننده دندان ها خواهیم پرداخت.

• قابلیت تنظیم میزان روشنی پر کننده کامپوزیت
• همرنگی کامپوزیت با سایر دندان ها و زیبایی آن
• جاگیری و چسبندگی قوی به دیواره های حفره دندان
• نیاز به تراش کمتر حفره دندان برای جاسازی کامپوزیت

معایب پر کردن دندان با کامپوزیت

در ادامه به معایب کامپوزیت به عنوان پر کننده دندان ها اشاره خواهیم کرد.

• ماندگاری و دوام کم کامپوزیت در حدود 5 سال و نصف آمالگام
• عدم تناسب کافی برای پر سازی دندان های بزرگ و چند کاناله
• زمان طولانی برای پر سازی دندان با کامپوزیت در مطب پزشک
• نیازمند چند مرحله درمان در صورت طراحی و قالب گیری آن
• هزینه بالای پر کننده کامپوزیت ، تقریباً یک و نیم تا دو برابر آمالگام

پر کردن دندان با سرامیک یا پرسلن

مواد مخصوص دیگری که برای پر کردن دندان ها بسیار پر استفاده و محبوب می باشد ، پرسلن و سرامیک است. این ماده مقاومت بسیار بالایی در مقابل فشار و خوراکی های لک زا دارد اما در مقابل ضربه بسیار شکننده است. در ادامه به مزایا و معایب این پر کننده اشاره خواهیم داشت.

مزایا پر کردن دندان با سرامیک

در ذیل به مزایا پر کردن دندان با پرسلن خواهیم پرداخت.

• زیبایی بیشتر و همرنگی این پر کننده با دندان های دیگر
• مقاومت سرامیک در مقابل فشار و مناسب دندان ها عقبی
• دوام و ماندگاری بسیار بالا پر کننده دندان سرامیک تا 15 سال
• مقاومت عالی پر کننده سرامیک و پر سلن در مقابل تغییر رنگ

پر کردن دندان با پرسلن

معایب پرکردن دندان با سرامیک

معایب پر کردن دندان با استفاده از سرامیک و پرسلن به شرح زیر است.

• احتمال بالای شکستگی پرسلن با اعمال ضربه
• هزینه بسیار بالای پر کننده سرامیک برای دندان
• روشی چند مرحله و نیازمند طراحی در لابرآتوار

پر کننده اینله و اونله

پر سازی به روش اینله و اونله از روش های دو مرحله ای و غیر مستقیم پر کردن دندان ها محسوب می شود. در این روش تاج و ساختار دندان پس از حفر و پاکسازی به اندازه کافی باقی نماند از طرفی به قدری آسیب ندیده که نیاز به روکش داشته باشد. و می توان گفت روش نصب پروتز اینله و اونله کمی فراتر از پر سازی محسوب می شود.

تفاوت روکش و اینله و اونله

اینله نوعی ترمیم و پر سازی دندان است که فقط داخل برجستگی ها و ناهمواری های دندان یا همان کاسپ را می پوشاند و اُنله که گسترده تر از اینله است یک یا چند کاسپ دندان را شامل می شود. در واقع  اونله می تواند به عنوان یک شبه روکش برای دندان محسوب شود.

اینله و اونله که بعضاً پروتز دندان نیز نامیده می شوند پس از تراشیده شدن و قالب گیری دندان متناسب با قالب حفره دندان طراحی می شوند. با توجه به اینکه زمان میان قالب گیری اینله و اونله و نصب آن بر روی دندان آن فراتر از یک جلسه است ، این روش غیر مستقیم محسوب می شود.  در ادامه به مزایا این روش خواهیم پرداخت.

• ماندگاری و دوام بسیار بالا در حدود تا 20 سال
• محافظت از دندان ها علاوه بر ترمیم تقایص آن
• توزیع فشار وارده بر دندان بر کلیه دندان های مجاور
• مقاوت در مقابل ضربه ، فشار و ترک خوردن

تفاوت بین اینله و انله

در به عنوان آخرین ماده پر کننده دندان ها که استفاده کمی نیز دارد، می توان به یونومر شیشه اشاره کنیم که از آکریلیک شیشه ساخته می شود. از این ماده برای پر کردن دندان کودکان استفاده شده و ماندگاری آن ۵ سال برآورد می شود. همچنین قیمت آن مشابه پر کننده کامپوزیت است.

مراقبت های پس از پر کردن دندان

به منظور نگهداری بهتر و دریافت پاسخ و بازده مناسب تر پس از پر سازی دندان ها ؛ بهتر است به موارد مهمی که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم داشت ، توجه شود.

• پرهیز از عادات بد نظیر جویدن ناخن ، پلاستیک و اشیا دیگر
• پرهیز از تحمیل فشار نا متعارف تا 3 روز پس از پر سازی دندان
• حفظ دهان با استفاده از خمیرد دندان و دهان شوی های فلوراید دار
• عدم لمس پیاپی دندان های پر شده با زبان و دوری از تبدیل آن به عادت
• حتی الامکان پرهیز از  نوشیدین ها گاز دار و خوراکی های مضر برای دندان

هشدار نیاز به پر کردن دندان

علائم هشدار دهنده نیاز به پر کردن دندان

پر کردن و ترمیم دندان بدون برداشتن پالپ و یا پس از برداشتن پالپ نشانه هایی دارد که به ما می گوید زمان پر کردن دندان و یا دندان هایی فرا رسیده است. در ادامه به این نشانه ها اشاره ای خواهیم داشت.

• لقی دندان ، پریدگی و شکستن تاج آن
• ایجاد تیرگی و لک های تاریک در بدنه دندان
• بوجود آمدن سوراخی ناشی از پوسیدگی دندان
• بروز حس درد زمان جویدن غذا و کشیدن نخ دندان
• به سر رسیدن موعد ماندگاری پر شدگی قبلی دندان
• تیزی ، زبری و نا همواری در کاسپ و برجستگی دندان ها

 پر کردن دهان علاوه بر زیبایی می تواند از پیشرفت عفونت و احساس درد بیشتر ناشی از پوسیدگی دندان جلوگیری کند.

هزینه پر کردن دندان در کلینیک

هزینه پر کردن دندان

هزینه پر کردن دندان با توجه به اینکه این روند به عوامل مختلفی وابسته است ، بسیار متغیر است. هزینه تخلیه و برداشتن پالپ دندان به خودی خود به عوامل مختلفی نظیر تعداد کانال ، میزان پاکسازی دندان ، تجربه پزشک و تجهیزات مورد استفاده متفاوت است.

از سوی دیگر پس از پاکسازی ، هزینه پر سازی دندان بسته به موادی که برای مهر و موم کردن حفره آن بکار می رود بسیار متفاوت است. به طور مثال هزینه پر کننده طلا بسیار گران تر از هزینه پر کردن دندان با آمالگام می باشد. از طرفی هزینه استفاده از کامپوزیت پرسلن برای پر سازی دندان ها از آمالگام نیز بیشتر خواهد بود.

منبع:  healthline

هیات تحریریه نوآوران سلامت نگاه شما را ارج می نهد