آشنایی با انواع روش های سنجش تب

از مهمترین نشانه های وجود یک بیماری یا نارسایی در بدن ما، وجود تب است. بهتر است بدانیم که تب خود بیماری نیست، بلکه نشانه ای از یک یک بیماری است. وجود یا عدم وجود تب در نوزادان نسبت به بزرگترها، حساسیت بیشتری دارد در نتیجه  تشخیص سریع تب ، می تواند کمک بزرگی به درمان بیماری ها کند. اما اینکه چگونه تب را تشخیص دهیم ، پاسخ دستگاه سنجش دما است. در ادامه به معرفی روش های سنجش دمای بدن و فواید شان خواهیم پرداخت.

انواع اندازه گیر های بدن

سنجش تب با دستگاه چیست

اندازه گیری دمای بدن توسط دستگاهی انجام می شود که میزان گرمی هسته اصلی بدن انسان را بدست می آورد. این میزان بر اساس استاندارد ها و قرارادهایی مشخص، بصورت یک رنج عددی، مدرج می شوند. ساختار تب سنج از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول حسگر یا سنسور دما نام دارد به تغییرات دما حساس است و با تغییر دما تغییراتی در ولتاژ ، جریان یا فرکانس خروجی این سنسور ایجاد می‌شود.

قسمت دوم روش یا ابزاری برای تبدیل این تغییر به مقادیر عددی قابل درک برای استفاده کنندگان است. برای مثال، مقیاس مشخصی که روی دماسنج جیوه‌ای نشانه‌ گذاری شده است یا نمایشگر تب سنج های دیجیتالی ، این تفسیر را بر عهده دارند. از تب‌ سنج یا دماسنج به طور گسترده در پزشکی ، تکنولوژی و صنعت و پژوهش های علمی ، استفاده می‌شود.

اهمیت اندازی گیری دمای بدن و تشخیص تب

اهمیت اندازه گیری دمای بدن در چیست

اندازه‌گیری دمای بدن در علم پزشکی بسیار مهم است. شماری از بیماری‌ها با تغییر در دمای بدن تشخیص داده می‌شوند. در سایر بیماری‌ها، حد بیماری را می‌توان با اندازه‌گیری دمای بدن پیگیری کرد. این به پزشکان امکان می‌دهد که تاثیر روش‌های درمانی را با اندازه‌گیری دمای بدن بسنجند.

آشنایی با روش های اندازه گیری دمای بدن

تب ، واکنش به محرک‌های خاص بیماری است. بدن، دمای خود را برای حمایت از مکانیسم‌های خود ایمنی بدن تغییر می‌دهد. تب، متداول‌ ترین شکل از افزایش دمای بدن در پاسخ به بیماری ها و مشکلات پزشکی نظیر عفونت است. از نظر بالینی ، دمای دهان و مقعد قابل اطمینان ترین شاخص دمای هسته بدن است.

اهمیت اندازه گیری و تشخیص تب در تشخیص کووید 19

اهمیت اندازه‌گیری و تشخیص تب در تشخیص کووید 19

دمای بدن یکی از اولین واکنش‌های بدن به عفونت است و در بیماری‌هایی مانند انفولانزا و کووید 19 متعارف، می تواند به عنوان یک نشانه مورد استفاده قرار بگیرد. مانیتور کردن دمای بدن، می تواند به شما اطلاعات زیادی دهد ، از جمله این که بدنتان دچار ویروس شده یا خیر.

هنگامی که سیستم ایمنی بدن شما حضور ویروسی را تشخیص دهد، به هیپوتالاموس پیام می‌دهد که دمای بدن را بال ببرد و تب ایجاد می‌شود، این محیط داغ ویروس را تضعیف کرده و پاسخ ایمنی بدن را برمی‌انگیزد. دمای بالای صد درجه فارنهایت می‌تواند بیانگر این باشد که بدن در حال مبارزه با یک عفونت یا ویروس مانند کووید 19 است. با اندازه‌گیری منظم دمای بدن خود و پیدا کردن دمای متعارف و نرمال بدنتان، می‌توانید هرگونه تغییر جزیی دما را فورا تشخیص دهید.

دمای استاندارد بدن

دمای استاندارد بدن چقدر است

دمای نرمال بدن انسان از فردی به فردی دیگر و در طول روز کمی متفاوت است و هر نوع اندازه‌گیری دارای طیفی از دماهای نرمال است. طیف دمای بدن نرمال انسان 36/8 با تلورانس (خطای) نیم درجه سانتیگراد می باشد. این یعنی هر دمایی بین 36.3 تا 37.3 نرمال است. دمای نرمال بدن معمولا در طیف 36.5 تا 37.5 درجه سانتیگراد بیان می‌شود.

مطالعات نشان داده‌اند در بزرگسالان این طیف کمی گسترده‌تر است و بر اساس جنسیت و محل اندازه‌گیری دما می‌تواند بین 33.2 تا 38.2 درجه سانتیگراد باشد. دمای اندازه‌گیری شده بدن همیشه به این بستگی دارد که از کدام قسمت بدن اندازه‌گیری انجام شود. به همین خاطر و برخلاف نظر عموم افراد، نمی‌توان یک دمای نرمال کلی تعریف کرد.

دمای بدن فرد با توجه به وضعیت سلامت فرد و همچنین نوع فعالیت او نیز متغیر است. معمولا دمای بدن در بعدازظهر به دلایل فیزیولوژیکی 5/0 درجه سانتیگراد بیشتر از سایر اوقات است. دمای بدن با هرگونه فشار بدنی نیز افزایش می‌یابد.

سنجش دمای بدن و نحوه صحیح انجام آن

روند سنجش دما و تشخیص تب

ابتدا باید بسته به  محل سنجش تب و رنج سنی بیمار ، بهترین و متناسب روش را انتخاب کنید. در اشخاص بزرگ سال با توجه به حساسیت پایین تر می توان از تب سنج های مختلفی استفاده کرد. اما در نوزادان این گونه نیست. اگر اندازه گیری تب نوزاد مورد نظر است ؛ باید تب سنجی  انتخاب شود که مناسب این کار بوده و درصد خطای بسیار پایینی داشته باشد.

باید به این نکته توجه داشت که دمای اندازه گیری شده در زیر بغل یا پیشانی کودک 0/6 درجه کمتر از دمای واقعی بدن اوست، بنابراین به عددی که می خوانید باید این مقدار را اضافه کنید تا دمای واقعی بدن نوزاد به دست آید. دستان فرد اندازه گیر باید با آب گرم و صابون شسته شود ، از دماسنج دقیق استفاده کنید. به مدت 5 دقیقه قبل از سنجش دما ، نه چیزی بخورید و نه بنوشید.

تب سنج را حدود چهل ثانیه در یک محل مشخص نگه دارید البته این زمان در برخی دستگاه سنجش دمای دیجیتال کمتر است. خواندن را تا نقطه ماکزیمم یا حداکثر افزایش دما بر روی نمایشگر ادامه دهید. معمولاً هنگامی که مقدار دمای نهایی نمایش داده شود، دماسنج علامت هشداری مثل یک صدای بوق می‌دهد. اگر همچنان آن را در جای خود نگاه دارید، دما ثابت می­‌شود.

انواع کلی دستگاه سنجش دمای

انواع تجهیزات سنجش دمای بدن بر اساس عملکرد

دستگاه اندازه گیر دما ابزاری پر استفاده با طیف وسیعی از انواع و مدل های مختلف هستند که در علم پزشکی بسیار پر کاربرد می باشند. این دستگاه ها از جوانب مختلف می توانند دسته بندی شوند. انواع تب سنج ها بر اساس کاربرد و نحوه عملکرد به دسته هاس زیر تقسیم می شوند.

• سنجش جیوه ای
• اندازه گیری دیجیتالی
• دستگاه تشخیص تب نواری

در ادامه به انواع دستگاه تشخیص تب یا همان دماسنج های مدیکال و ویژگی های آن خواهیم پرداخت خواهیم پرداخت.

نمونه ای از یک دستگاه سنجش تب جیوه ای

اندازه گیری تب به روش جیوه ای

 دماسنج های جیوه‌ای یا همان کلاسیک ، از جیوه موجود در حباب شیشه‌ای برای اندازه‌گیری دمای بدن استفاده می‌کنند. این ترمومتر های پزشکی دیگر توصیه نمی‌ شوند. زیرا ممکن است محفظه نگاه دارند جیوه آن بشکند و جیوه سمی از آن خارج شود. اگر یک دماسنج جیوه‌ای دارید آن را در سطل زبانه نیندازید. جیوه درون محفظه این دستگاه ها بسیار سمی و خطرناک است و بهتر است در جاهای مخصوصی ، دفن شود.

نحوه کار با دستگاه اندازه گیر دما جیوه ای

برای کار با دستگاه سنجش دمای جیوه ای ، ابتدا دماسنج را با پنبه آغشته به الکل ضدعفونی کرده سپس دماسنج را خوب تکان بدهید. مراقب باشید که باید آن را به طرف پائین بگیرید. تا جیوه لااقل تا سطح ۳۵.۳ درجه سانتیگراد پایین بیاید. سپس دماسنج را زیر بغل یا زیر زبان بیمار قرار دهید. بعد از ۳ دقیقه آنرا بیرون آوردید. همانطور که گفته بودیم بدنه این دماسنج مثلثی شکل است.

دماسنج را به صورت افقی نگه دارید، به گونه ای که لبه تیز بدنه آن رو به شما باشد. اگر خط بالا رفتن جیوه را از مخزن مشاهده نمی‌کنید دماسنج را به آرامی بین دو انگشت خود حرکت دهید تا خط جیوه را ببینید که روی چه عددی قرار گرفته است.

این عدد دمای بدن بیمار است. برای خواندن دماسنج جیوه‌ای آن را بین انگشت اشاره و شست خود قرار دهید و آن را نگه دارید تا زمانی که جیوه در نقطه‌ای روی مقیاس غلامت‌گذاری شده تثبیت شود. آن نقطه دمای هسته بدن می باشد.

انواع دستگاه سنجش دمای دیجیتالی

سنجش دیجیتالی تب

اساس اصلی دستگاه سنجش دمای دیجیتالی ، تفسیر ویژگی بدیت آمده از سنسور یا حسگر به یک عدد دیجیتال و نمایش آن بر روی ال سی دی می باشد. این دما سنج ها به دو نوع تماسی و غیر تماسی تقسیم شده و از دقت و صحت بالایی برخوردارند. از این دستگاه ها جهت سنجش دمای بدن نوزاد ، استفاده  می شود.

نمونه ای از یک دستگاه سنجش دما دیجیتالی دهانی

استفاده از دستگاه سنجش دما دیجیتالی به گونه های زیر مرسوم می باشد.

سنجش دمای بدن به روش دیجیتالی از طریق دهان

در این روش دستگاه اندازه گیر دمای بدن زیر زبان قرار داده می‌شود. این روش برای بزرگسالان و کودکان بالای 4 سال که قادر به نگه‌داشتن دماسنج در دهان هستند، استفاده می‌شود. این دستگاه سنجش دما در مدلی مانند پستانک هم طراحی و تولید شده است.

نمونه ای از یک دستگاه اندازه گیر دمابدن مدل مقعدی

سنجش دمای بدن از طریق رکتال یا مقعدی

در این روش دما سنج به آرامی داخل مقعد قرار داده می‌ شود. این روش بیشتر در نوزادان استفاده می‌شود اما می‌ توان برای کودکان زیر 3 سال نیز از آن استفاده کرد. می‌توان از این دماسنج‌ ها برای کودکان بالای 3 سال نیز استفاده کرد اما ثابت نگهداشتن آن‌ها به میزان مورد نیاز ممکن است سخت باشد.

سنجش دما زیربغلی یا لمسی

سنجش دمای بدن از طریق زیربغل (لمسی)

در این روش دستگاه اندازه گیر دمای بدن ، در زیربغل کودکان و بزرگسالانی قرار داده می‌شود که نمی‌توان به صورت ایمن دمای بدنشان را از روش دهانی اندازه‌گیری کرد. این روش به اندازه روش دهانی یا مقعدی دقیق نیست اما می‌تواند برای یک بررسی های سریع اولیه استفاده شود. بهتر است پس از این روش برای صحت نتایج ااز روش دهانی یا مقعدی استقاده شود.

دستگاه اندازه گیر دما با روش دیجیتالی گوشی

سنجش دمای بدن از طریق گوش (لمسی)

در این روش که به تیمپانیک هم مشهور است، با استفاده از اشعه مادون قرمز رفت و برگشتی از طریق مجرای گوش، دماى بدن را اندازه‌گیرى می شود. در میان اندازه گیر های دمای دیجیتالی ، اندازه‌گیری با روش گوشی نسبت به پیشانی دقت بیشتری دارد. برای استفاده از دستگاه سنجش دما دیجیتالی گوشی، نوک دماسنج را به سادگی درون کانال گوش قرار داده می شود و نتیجه اندازه گیری در مدت یک ثانیه به دست می آید.

دستگاه اندازه گیر و تشخیص تب دیجیتالی غیر تماسی

سنجش دمای بدن بصورت دیجیتالی غیر لمسی

اندازه گیر های دما از طریق شریان گیجگاهی با استفاده از اشعه مادون قرمز برای اندازه‌گیری دمای شریان گیجگاهی در پیشانی، دما را اندازه می گیرد. این نوع دماسنج می‌تواند بدون تماس با بدن دمای بدن را اندازه گیری کنند.

بدین صورت که از طریق لیزر بر روی سطح پیشانی، درجه حرارت خون شریان گیجگاهی را که 2 میلی متر زیر پوست پیشانی قرار دارد ، بدون تماس اندازه گیری می کند.

دستگاه اندازه گیر دما حرارتی

سنجش دمای بدن بصورت دیجیتالی حرارتی (غیر لمسی)

اندازه‌گیری دمای بدن فرد را می‌توان به روش‌های متعدد انجام داد. یک روش برای اندازه‌ گیری دمای سطح بدن فرد استفاده از تب‌سنج‌های حرارتی مادون قرمز غیرتماسی (NCIT) است. از این تب‌سنج‌ها برای کاهش ریسک آلودگی و همچنین حداقل کردن ریسک گسترش بیماری استفاده می‌ شود.

با اینکه دمای 37 درجه سانتیگراد دمای نرمال بدن مطرح می‌شود اما برخی مطالعات نشان داده‌اند که دمای بدن می‌تواند طیف گسترده‌تریاز 36/1 تا 37/2 درجه سانتیگراد داشته باشد.

نمونه ای از یک دستگاه اندازه گیر دمای بدن به روش نواری

سنجش دمای بدن بصورت نواری یا پلاستیکی

روش سنجش دمای نواری بصورت پله ای دما را تشخیص می دهد. این اندازه گیر های دما حاوی کریستال مایع بوده و معمولا از آن برای سنجش تب کودکان استفاده می شود. استفاده از این تب سنج بسیار ساده است. بدین منظور ، نوار پلاستیکی تب سنج بر روی پیشانی کودک مانند سربند قرار داده شده و پس از 60 ثانیه ، تغییر رنگ می دهد. درجه حرارت از روی تغییر خطوط و رنگ نوار مشحص می شود.

روشاندازه گیری دمای بدن بصورت نواری هوشمند

این نوع روش تشخیص تب خیل دقیق نیست و ابزاری ساده و آسان برای اندازه‌گیری دمای ظروف گرم است. این دماسنج که به شکل نواری عمودی است به قسمت بیرونی ظرف چسبانده می‌شود که دما را به سانتیگراد و فارنهایت اندازه بگیرد.

تشخیص تب نواری بصورت هوشمند

سنجش دمای بدن بصورت نواری نواری هوشمند دمای سطح وسیله مورد نظر را در محدوده‌های موردنظر و یا به عنوان به یک عدد حداکثر نشان می‌دهند. برای کنترل دما، این نوارهای چسبی به سادگی روی وسیله مورد نظر چسبانده می‌شوند. اگر دمای جسم مورد نظر از محدوده مشخص شده فراتر رود، این نوارها فورا تغییر رنگ می‌دهند و این تغییر سریع و کاملا هوشمند است. این تغییر رنگ اطمینان خوبی فراهم می‌کند که بدانیم آیا دمای جسم از حد مشخص فراتر رفته است یا خیر. این نوارها همانقدر که کوچک هستند هوشمند نیز هستند و دارای ویژگی‌های زیر می‌باشند.

• بیشترین دقت اندازه‌گیری دما در بازه 37 تا 280 درجه سانتیگراد
• سه فرمت برای اندازه‌گیری دمای اجسامی با اندازه‌های متفاوت (بزرگ، کوچک، بسیار کوچک و ریز) دارند
• در بازه 29 تا 150 درجه سانتیگراد دارای دقت اندازه‌گیری 1.5 درجه سانیتگراد هستند
• پس از 150 درجه سانتیگراد، دقت اندازه‌گیری 1% مقدار اندازه‌گیری شده است
• با هزینه ای معقول و بسیار خوب، حداکثر کارایی و دقت را دارند

قیمت دستگاه سنجش دمای

قیمت دستگاه های سنجش دمای بدن و تشخیص تب

دستگاه سنجش دمای بدن بسته به دقت ، تکنولوژی ساخت ، رنج اندازه گیری دما ، آپشن ها و ویژگی های مثبتی که دارند  قیمت آن ها متغیر است. ارزانترین دستگاه اندازه گیر دما و ترمومترهای اندازه گیر دما در بازار دماسنج ها یا تب سنج های جیواه ای می باشند که تکنولورژی در این نوع تب سنج ها بسیار ساده است. گرانترین تب سنج ها مربوط به ترمومترهای لیزری و دیجیتالی است. دستگاه سنجش دما های لیزری خود گونه ای از ترمومترهای دیجیتالی به حساب می آید که در برخی از محصولات قیمت آن از ترمومتر های دیجیتالی گران تر است.

منبع:  healthline , microlife , clevelandclinic

هیات تحریریه نوآوران سلامت نگاه شما را ارج می نهد